Saya merujuk kepada mesyuarat peringkat Menteri dan ketua-ketua perunding berkenaan Perjanjian Kerjasama Trans-Pasifik (TPPA) yang diadakan di Maui, Hawaii sejak 24 Julai 2014 dan berakhir pada hari ini. Difahamkan, TPPA adalah merupakan perjanjian perdagangan bebas multilateral yang sedang dirundingkan bersama 11 negara anggota, iaitu: Australia, Brunei, Canada, Chile, Japan, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Amerika Syarikat dan Vietnam.
Namun, perjanjian yang terlalu berahsia ini bakal menimbulkan banyak tanda tanya, hingga menimbulkan berberapa persepsi negatif kepada rakyat. Ini ditambah pula dengan kritikan-kritikan penganalisis ekonomi tempatan, menyebabkan perjanjian yang bakal ditandatangani pada bulan Oktober atau November nanti bertukar menjadi 'mimpi ngeri' buat rakyat Malaysia.
Disebabkan kefahaman terhadap TPPA yang terlalu terhad, ditambah pula bahawa saya bukanlah seorang pakar dalam mengkaji 75 'garis merah' (red line) perjanjian tersebut, izinkan saya memetik berberapa penulisan dan artikel mengenai Perjanjian ini di dalam sebuah laman sesawang. Moga artikel yang saya kongsi di bawah sedikit sebanyak memberi manfaat, insha Allah.
Disebabkan kefahaman terhadap TPPA yang terlalu terhad, ditambah pula bahawa saya bukanlah seorang pakar dalam mengkaji 75 'garis merah' (red line) perjanjian tersebut, izinkan saya memetik berberapa penulisan dan artikel mengenai Perjanjian ini di dalam sebuah laman sesawang. Moga artikel yang saya kongsi di bawah sedikit sebanyak memberi manfaat, insha Allah.
Perjanjian TPPA: Sebuah Perjanjian 'Berat Sebelah' !
Perjanjian yang dikatakan ‘yang pertama seumpamanya’ ini, malangnya dilihat terlalu menyebelahi negara maju seperti Amerika, yang diterajui syarikat-syarikat konglomerat mereka. Ini sekaligus meminggirkan kepentingan negara-negara membangun seperti Malaysia.
Di samping itu, dokumen serta perincian rundingan yang selama ini dirahsiakan, langsung tidak memberi peluang kepada kerajaan dan rakyat untuk menilai sejauh mana TPPA itu memberi manfaat secara keseluruhan.
Sebaliknya, hasil daripada analisa Perjanjian Perdagangan Bebas (FTA) yang lampau serta maklumat daripada beberapa dokumen TPPA yang bocor telah jelas menunjukkan, betapa banyaknya kekangan kepada mewujudkan perdagangan yang benar-benar bebas.
Fakta yang lebih membimbangkan lagi ialah, apabila TPPA bakal menggunapakai sistem Penyelesaian Pertikaian Pelabur-Negara atau dikenali dengan 'Investor to State Dispute Settlement' (ISDS), iaitu sebagai suatu kuasa mutlak 'mengatasi' kuasa Mahkamah Persekutuan sesuatu negara seperti Malaysia, yang akan menghukum mana-mana negara yang ingkar mematuhi syarat-syarat yang terkandung dalam perjanjian TPPA tersebut.
Maka, tidak hairanlah apabila daripada 29 bab yang dirundingkan, hanya 6 bab sahaja yang benar-benar melibatkan isu-isu perdagangan, sekaligus mengukuhkan pandangan bahawa TPPA tidak ikhlas untuk memperjuangkan kesaksamaan dalam berdagang. Sebaliknya, ia hanya mahu memperkukuh kedudukan Amerika sebagai kuasa ekonomi dunia melalui sebuah perjanjian yang terancang.
Sebagai sebuah negara yang merdeka dan berdaulat, dengan lebih 30 juta penduduk yang berbilang kaum, keputusan Malaysia untuk meneruskan rundingan TPPA tanpa justifikasi yang kukuh dan telus merupakan satu tindakan yang cukup besar risikonya.
Dengan bersandarkan kepada fakta bahawa sudah begitu banyak negara yang menjadi mangsa kepada perjanjian perdagangan versi Amerika, Malaysia sepatutnya tidak perlu terus berdegil untuk meneruskan rundingan. TPPA terbukti sebagai sebuah perjanjian yang zalim, yang akan membunuh berjuta nyawa apabila harga ubatan-ubatan (melalui perjanjian ini) bakal menjadi terlalu mahal. TPPA juga bakal membunuh jutaan lagi peniaga kecil, yang bakal kecundang dan berkubur di tangan syarikat-syarikat transnasional dengan keistimewaan tersendiri dan keupayaan modal berkali ganda. TPPA juga hanya akan meletakkan negara ini terjerumus jauh ke belakang apabila akses kepada maklumat dan ilmu disekat sewenang-wenangnya.
Pada akhirnya, rakyat Malaysia sendirilah yang akan terpaksa menanggung beban kegagalan TPPA, samada melalui kos sara hidup yang menjulang tinggi atau risiko negara disaman berbillion ringgit sekiranya tidak dapat memenuhi tuntutan-tuntutan melampau yang bakal dikuatkuasakan sebaik rundingan ini ditamatkan tidak berapa lama lagi.
Malaysia tidak perlu kepada perjanjian zalim seperti TPPA untuk maju dan makmur, dan kita telah melakukannya sebelum ini dengan begitu berjaya.
Mana-mana petisyen yang dibuat sebagaimana di laman sesawang ini (#janganjualnegara) bakal menjadi testimoni penting kepada para perunding TPPA serta kerajaan Malaysia bahawa rakyat Malaysia tidak akan membiarkan kedaulatan negara ini dijualbeli dan mereka menolak TPPA sekeras-kerasnya!
Malaysia, Usah Ikut Telunjuk Pelabur Asing !
Antara 29 bab yang sedang dirundingkan dalam TPPA oleh Malaysia dan 11 negara lain, bab Pelaburan boleh dikatakan antara yang paling ‘mengerikan'. Ini adalah kerana peraturan di bawah bab ini memberi kelebihan melampau kepada pelabur luar sehingga membenarkan mereka mencabar dasar sesebuah kerajaan walaupun dasar itu dibuat bagi kepentingan awam, seperti peraturan dalam sektor kesihatan atau penjagaan alam sekitar.
Kita perlu belajar daripada Mexico yang telah melalui pengalaman ngeri ini daripada pelaksanaan Kawasan Perdagangan Bebas Amerika Utara (NAFTA), iaitu Perjanjian Perdagangan Bebas (FTA) yang hampir serupa dengan TPPA, dan ditandatangani oleh negara Amerika Selatan itu, Kanada dan Amerika Syarikat (AS).
Setakat ini, Mexico berdepan 14 kes saman bernilai berbilion ringgit daripada pelabur luar yang difailkan di bawah Bab 11 dalam NAFTA, iaitu peruntukan untuk melindungi pelabur luar dan memudahkan penyelesaian dalam pertelingkahan pelaburan.
Satu contoh kes difailkan terhadap kerajaan Mexico melibatkan syarikat pengurusan sisa AS, Metalclad Corporation. Metalclad pada 1996 mengemukakan saman di tribunal NAFTA selepas kerajaan negeri San Luis Potos di Mexico enggan memberi kebenaran untuk syarikat itu membuka semula sebuah kilang pengurusan sisa selepas audit geologi menunjukkan kilang itu akan mencemarkan bekalan air penduduk tempatan.
Menurut Metalclad, tindakan kerajaan Mexico itu melanggar Bab 11 dalam NAFTA dan ‘merampas keuntungan syarikat’ atau ekspropriasi. Syarikat itu menuntut AS$90 juta (RM330 juta) pampasan. Tribunal itu membuat keputusan menyebelahi Metalclad dan mengarahkan Mexico membayar pampasan AS$16.7 juta (RM61 juta).
Dan kini, bab Pelaburan yang diusulkan dalam TPPA oleh AS menggunakan acuan sama seperti NAFTA, iaitu memberikan perlindungan melampau kepada pelabur luar. Kerajaan Australia pula disaman British American Tobacco (BTA, pengeluar rokok jenama Dunhill) pada 2012 kerana memperkenalkan undang-undang - berdasarkan cadangan Pertubuhan Kesihatan Sedunia - yang mengharuskan syarikat tembakau menggunakan pembungkusan biasa (plain packaging) tanpa iklan dan jenama untuk menghalang lebih ramai rakyatnya meninggal dunia akibat tabiat merokok.
Bagaimanapun, tindakan kerajaan Australia itu dianggap BTA sebagai melanggar hak mereka di mana harta intelektual (iaitu jenama dan tanda dagangan atau ‘trademark’) mereka seolah-olah dirampas tanpa pampasan. Walaupun tewas di mahkamah Australia, syarikat gergasi itu masih meneruskan kempen untuk menghalang negara lain dari melakukan perkara sama seperti Australia.
Dengan menggunakan kes ini sebagai rujukan, Philip Morris International pula memfailkan saman terhadap kerajaan Australia, bukan di mahkamah Australia, tetapi di mahkamah antarabangsa dengan menggunakan mekanisma ISDS.
Mekanisma ini membolehkan syarikat antarabangsa mendapatkan pampasan besar dari sesebuah negara yang memperkenalkan undang-undang yang dirasakan merugikan pihaknya. Kes ini masih berjalan.
Jadi, jika Malaysia menandatangani TPPA, kita juga mungkin menerima kesan sama seperti Mexico dan Australia. Dasar afirmatif seperti keistimewaan kepada Bumiputera yang diamalkan Malaysia juga boleh dipertikaikan di bawah TPPA.
Selain itu, bab pelaburan yang dicadangkan AS juga memberikan pelabur asing hak untuk mencabar negara TPPA yang cuba atau telah memperkenalkan kawalan modal atau peraturan kewangan lain yang tujuannya semata-mata untuk memastikan kestabilan ekonomi kepada negara.
Malaysia memperkenalkan kawalan modal selepas kegawatan ekonomi pada 1997 apabila Perdana Menteri pada masa itu, Tun Dr Mahathir Mohamad menyedari krisis kewangan itu berpunca daripada konspirasi penyangak matawang sehingga hampir meruntuhkan ekonomi negara.
Di bawah TPPA, jika kita menandatangani versi yang sedang dirundingkan kini, tidak mungkin kita dapat melindungi ekonomi kita menggunakan cara sama jika ia sekali lagi diserang penyangak mata wang, sekali gus mendedahkan negara kepada manipulasi dunia kewangan yang semakin canggih hari ini.
Kebimbangan terhadap perkara ini menyebabkan lebih 100 pakar ekonomi dari sekitar Asia Pasifik dalam surat pada 2012 memberi amaran kepada kerajaan masing-masing mengenai bahaya peruntukan dalam perjanjian itu terutama isu kawalan modal.
Dalam bab Perkhidmatan Kewangan di bawah TPPA pula, terdapat kebimbangan yang peruntukannya akan memaksa Malaysia membenarkan kemasukan bank luar tanpa sebarang kekangan.
Mengikut kertas kerja Dana Kewangan Antarabangsa (IMF) pada 2006, kehadiran bank gergasi di negara membangun akan menyebabkan penurunan dalam pinjaman kepada sektor swasta kerana bank besar lebih gemarkan syarikat multinasional dan firma besar daripada memberikan pinjaman kepada perusahaan kecil dan sederhana. Jadi akhirnya, kehadiran bank asing mempunyai akan memburukkan lagi ketidaksamaan dalam kebajikan rakyat.
Bagi Majlis Tindakan Ekonomi Melayu (MTEM), bab Pelaburan ini tidak perlu ada sama sekali dalam TPPA. Jika ada pun, definisi ‘pelaburan’ itu perlu diperjelaskan, dan perlu terhad kepada sesetengah projek sahaja. Selain itu, TPPA juga tidak patut menentukan peraturan dalam aliran modal di mana-mana negara, dan kita juga perlu dibenarkan menentukan sendiri cara kerajaan melayan pelabur luar dan syarikat domestik. Peruntukan untuk layanan adil dan sama rata juga tidak perlu ada dalam TPPA.
Perlu diakui pemain industri dalam negara memerlukan perlindungan kerajaan daripada diratah hidup-hidup oleh firma gergasi antarabangsa yang hanya menunggu masa untuk menerkam kita! Duit atau daulat: Mana pilihan kita? Minggu lalu, kita telah bercakap mengenai bab Pelaburan di bawah Perjanjian Perkongsian Trans-Pasifik (TPP), termasuk bagaimana Malaysia boleh disaman oleh syarikat luar di tribunal antarabangsa jika kerajaan kita bertegas mahu menyertainya. ‘Keistimewaan’ diberikan TPP kepada pelabur untuk memfailkan saman terhadap negara di mana mereka beroperasi diletakkan di bawah peruntukan ISDS.
Tidak hairanlah jika syarikat multinasional kini berusaha ingin memastikan ISDS dimasukkan dalam teks akhir TPP yang akan ditandatangani negara peserta termasuk Malaysia. ISDS membenarkan pelabur luar mencabar mana-mana tindakan kerajaan walaupun ia adalah undang- undang, peraturan atau keputusan mahkamah yang dibuat demi kepentingan awam jika apa yang diputuskan kerajaan itu telah atau akan menjejaskan pelaburan atau keuntungan syarikat. Perbicaraan kes di bawah ISDS pula akan dibuat di tribunal antarabangsa, di mana undang-undang dan sistem kehakiman Malaysia tidak dapat diguna pakai. Mungkin contoh paling sesuai dan mudah difahami mengenai ISDS dalam konteks Malaysia ialah kes di antara kerajaan Afrika Selatan dan sekumpulan syarikat Eropah.
Sama seperti Dasar Ekonomi Baru di Malaysia, Afrika Selatan juga mempunyai dasar afirmatif digelar Pemerkasaan Ekonomi Rakyat Kulit Hitam (Black Economic Empowerment, BEE), susulan penamatan dasar aparteid di negara itu pada awal 1990-an. Program BEE ini menjadi fokus paling penting dalam mana-mana dasar untuk menyeimbangkan ketidaksamaan antara kaum dalam ekonomi negara itu, sama seperti dasar Bumiputera di Malaysia.
Pada 2004, kerajaan negara itu menguatkuasakan Akta Pembangunan Sumber Petroleum dan Mineral yang memerlukan semua syarikat perlombongan mendapatkan semula lesen mereka. Untuk mendapatkan lesen baharu di bawah akta ini, kerajaan negara itu menetapkan supaya lebih banyak pegangan saham dalam syarikat perlombongan dipindahkan kepada pelabur kulit hitam serta perlu ada usaha daripada syarikat luar untuk meningkatkan peratusan rakyat kulit hitam Afrika Selatan dalam jawatan pengurusan.
Namun, kerajaan Afrika Selatan terheret dalam kes ISDS di mahkamah antarabangsa apabila sekumpulan syarikat Eropah yang terlibat dalam industri perlombongan di negara itu memfailkan tuntutan kepada Pusat Antarabangsa untuk Penyelesaian bagi Pertelingkahan Pelaburan pada 2007. Kumpulan syarikat itu menuduh Afrika Selatan mencabuli hak perlindungan terhadap pelabur asing seperti terkandung dalam perjanjian antara negara itu dengan Itali, Belgium dan Luxembourg.
Menurut mereka, syarat untuk mendapatkan lesen baharu yang dikenakan Afrika Selatan melanggar kewajipan Afrika Selatan untuk memberikan layanan adil dan sama rata kepada semua pelabur luar seperti ditetapkan dalam perjanjian perdagangan itu. Kes itu selesai pada 2010 dengan Afrika Selatan terpaksa memberi kelonggaran yang besar kepada pelabur untuk tidak mengikut sepenuhnya syarat ditetapkan di bawah program BEE. Mengambil teladan dari kes ini, kerajaan Afrika Selatan mula menilai kembali perjanjian-perjanjian lain yang didapati tidak menguntungkan rakyat dan negara mereka dan bertindak untuk lebih berhati-hati di masa hadapan.
Mengikut amalan biasa, pelabur perlu membawa kes mereka ke pelbagai peringkat mahkamah domestik terlebih dahulu dan jika gagal, barulah mereka boleh membawanya ke tribunal antarabangsa; tetapi di bawah TPPA, kes boleh dibawa terus ke tribunal antarabangsa. Bukan itu sahaja, sistem yang ingin digunakan di bawah ISDS juga berat sebelah apabila tribunal antarabangsa hanya membenarkan pelabur membawa kes itu ke mahkamah manakala kerajaan sesebuah negara tidak boleh membawa tuntutan ISDS ke tribunal itu jika ada pelabur melanggar peraturan kerajaan.
Selain itu, sistem ISDS yang membolehkan pelabur luar dianugerahkan pampasan bernilai berbilion ringgit oleh tribunal antarabangsa akan menimbulkan ‘kegerunan’ di pihak kerajaan yang memikirkan mereka mungkin terpaksa membayar wang yang banyak kepada syarikat luar. Pengkritik sistem ini berpendapat, ISDS akan menyebabkan ada kerajaan sanggup mengetepikan dasar untuk kepentingan awam dan tidak mahu mengubah dasar sedia ada semata-mata kerana takut disaman oleh pelabur luar. Lebih membimbangkan, kemenangan dan ganjaran diputuskan tribunal antarabangsa ini tidak boleh disemak semula (selain jika terdapat kesilapan dalam penghakiman atau ketidakadilan yang serius dari segi prosedur) sama ada oleh tribunal itu sendiri atau oleh mahkamah di mana-mana negara.
Dasar kerajaan Malaysia untuk meningkatkan daya ekonomi rakyatnya berdasarkan realiti kepelbagaian kaum di negara ini bertujuan untuk membina suasana yang harmonis agar syarikat antarabangsa dapat membuat pelaburan di negara ini dengan aman. Malaysia tidak perlu mengikut telunjuk negara luar. Di dalam proses perundingan TPP, pihak kerajaan perlu tegas dalam mempertahankan dasar-dasar yang unik kepada Malaysia. Kumpulan perunding bagi pihak Malaysia perlu memastikan mekanisma ISDS tidak dimasukkan di dalam Bab Pelaburan kerana ia akan menyebabkan kerajaan terdedah kepada tindakan mahkamah oleh pelabur luar dari negara TPP, terutama AS, yang akan menghalang kerajaan dari melaksanakan dasar bagi kepentingan awam yang dirasakan akan menyusahkan mereka.
Kepentingan rakyat perlu diutamakan, terutama sekali di dalam perlaksanaan dasar afirmatif untuk mengimbangi keadaan sosio-ekonomi kaum- kaum di Malaysia. Oleh itu, kerajaan perlu memilih mana yang lebih penting: Kemasukan pelaburan yang banyak melalui firma asing atau kedaulatan serta hak negara untuk menentukan sendiri dasar yang terbaik bagi rakyat Malaysia.
Hak Cipta
Pihak Amerika sedang mencadangkan bahawa hak intelek seperti penulisan buku dilanjutkan tempoh hak ciptanya dari 50 tahun ke 140 tahun!
Ini bermaksud sesebuah buku yang ditulis oleh penulis asal tidak boleh dicetak semula/difotostat semula tanpa kebenaran pemegang hakcipta asal tersebut dengan membayar royalti untuk karya tersebut. Jika pemegang hakcipta (penulis) merupakan seorang individu, tempoh hakcipta akan berlangsung untuk tempoh hayatnya tambah 70 tahun selepas kematian individu tersebut. Ini bermaksud hasil tulisan tersebut hanya dapat digunakan oleh pelajar (tanpa apajua royalty) selepas 140 tahun! (iaitu 70 tahun tempoh hayat seseorang + 70 tahun lanjutan hakcipta).
Kini Perbadanan Harta Intelek Malaysia hanya memperuntukkan 50 tahun tempoh hakcipta sah selepas kematian pengarang /pencipta asal sesebuah karya. Jika TPPA ditandatangani, maka Malaysia juga akan dipaksa untuk mengubah tempoh hakciptanya ke 70 tahun selepas kematian pengarang . Jika hakcipta dipunyai oleh sesebuah badan swasta (bukan individu) tempoh hakciptanya ialah 95 tahun selepas penerbitan yang pertama !
Jika perjanjian TPPA ini ditandatangani oleh Malaysia maka akses maklumat akan terbantut kerana pemerolehan buku-buku teks rujukan pelajar sekolah dan university tidak boleh diperolehi dari sumber ketiga . Ianya akan dihalang daripada dicetak semula atau difotostat dengan kos yang murah . Para pelajar sekolah dan mahasiswa terpaksa membeli buku sedemikian dengan harga tinggi beratusan ringgit daripada penerbit asal. Tuntutan sedemikian oleh TPPA hanya memberikan hak ekslusif kepada pemilik hakcipta untuk mengaut keuntungan daripada karya-karya kreatif .
Biasanya hak ini disalahgunakan dimana ia menyekat penyebaran informasi ,budaya dan pengetahuan umum yang penting daripada rakyat . Lanjutan tempoh hakcipta melebihi hayat pencipta karya tidak sebenarnya menjaga kepentingan pencipta tersebut ataupun mengalakan beliau menghasilkan lebih banyak karya. Ia hanya untuk menguntungkan syarikat-syarikat penerbit yang mengeluarkan hasil karya tersebut secara berterusan walaupun penulis tersebut tidak ada lagi dimuka bumi ini .
Rujukan perpustakaan juga bakal terjejas. Perlanjutan tempoh hakcipta ini juga akan memberi kesan kepada program pendigitalan di perpustakaan, yang boleh menyebabkan banyak hasil kerja yang telah di digitalkan untuk akses orang awam dibuang dari simpanan data, menghadkan penggunaan semula atau penggunaan kerja yang sepatutnya bebas hakcipta Meningkatkan harga barangan perpustakaan; sekaligus kepada pengurangan pembelian buku-buku oleh perpustakaan. Bukan sahaja perpustakaan yang akan menerima kesannya, malah yang turut terjejas sama adalah orang awam serta para pelajar, misalnya mereka yang mahu membuat salinan fotokopi untuk buku teks.
Pada tahun 2012 , pertubuhan The International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA) , sebuahbadan antarabangsa yang mewakili kepentingan perpustakaan dan informasi dari seluruh dunia juga membidas perjanjian TPPA ini . IFLA berpendapat bahawa walaupun hak pencipta karya asal harus di jaga tetapi ianya perlu diimbangi oleh kebolehan rakyat jelata untuk mengakses maklumat tersebut tanpa apajua sekatan IFLA amat risau tentang implikasi TPPA keatas hak asasi ini , dengan lanjutan tempoh hakcipta . Dengan jelas ianya tidak mengimbangi keperluan akses maklumat untuk rakyat jelata.
Perjanjian Rahsia !
Oleh kerana segala dokumen perbincangan rundingan TPPA/FTA ini diantara Malaysia dan Amerika diadakan dalam bilik tertutup dan dikawal oleh persefahaman rahsia , maka rakyat Malaysia langsung tidak mengetahui samada bab Hak Cipta Intelek ini telah dipersetujui oleh Kerajaan Malaysia dalam perjanjian ini . Kami hanya menerima makluman melalui beberapa teks yang dibocorkan daripada rundingan ini, dimana ianya jelas menyatakan hasrat Amerika Syarikat menuntut lanjutan tempoh hak cipta.
Dengan menandatangani perjanjian ini, maka syarikat-syarikat penerbit akan diberikan lebih kuasa untuk menyaman sesiapa yang fotostat, muatnaik dalam internet atau membuat salinan dalam apajua cara sekali pun suatu buku atau hasil karya tanpa kebenaran penerbit hak cipta terpelihara tersebut . Perjanjian ini juga boleh diperluaskan untuk menghalang kemasukan buku dari negara ketiga . Iaitu suatu buku yang ditulis dan diterbitkan di Amerika tidak juga boleh diimport jika ianya dicetak semula di Vietnam contohnya. Justeru itu kami para mahasiswa, pelajar dan anak muda membantah apajua lanjutan tempoh hak cipta intelek sepertimana yang dituntut oleh Amerika dalam perjanjian TPPA ini. Kerajaan harus menyatakan dengan telus apakah perkara yang dibincangkan dalam TPPA ini dan memaklumkan kepada rakyat Malaysia isu –isu yang telah dipersetujuinya sehingga kini.
Kami menuntut semua anak muda dan pelajar untuk bangkit membantah rundingan ini yang akan menjejaskan masa depan para pelajar di negara ini. Siapa mahu bayar ubat mahal? Tiada siapa dapat nafikan kos sara hidup di Malaysia sejak kebelakangan ini melonjak tinggi disebabkan pelbagai faktor. Apa yang membimbangkan, kos ini mungkin terus meningkat jika kerajaan menandatangani Perjanjian Perkongsian Trans-Pasifik (TPPA) yang dikhabarkan akan dimuktamadkan tahun ini. Ini disebabkan bab Hak Harta Intelek (IPR) yang dimasukkan dalam TPPA oleh Amerika Syarikat (AS), arkitek utama perjanjian itu. Begitu serius impak bab IPR ini sehingga Perdana Menteri, Datuk Seri Najib Tun Razak sendiri pernah menyebutnya semasa Sidang Kemuncak Kerjasama Ekonomi Asia Pasifik di Bali, Indonesia pada Oktober 2013 seperti dilaporkan media:
Ubat-ubatan Yang Mahal
Antara kesan terbesar IPR adalah pada harga ubat-ubatan. Pada masa ini, setiap ubat dikeluarkan syarikat farmasi mempunyai tempoh hak cipta atau paten selama 20 tahun. Hak cipta ini memberikan kuasa eksklusif atau monopoli kepada syarikat farmasi untuk mengeluarkan dan mengimport ubat sekali gus memastikan keuntungan disalurkan kepada mereka. Ya kita faham syarikat farmasi melaburkan wang yang banyak untuk menghasilkan setiap jenis ubat. Tetapi adakah syarikat farmasi benar-benar ingin mendapatkan pulangan munasabah daripada pelaburan mereka atau hanya mahukan keuntungan melampau apabila sebuah syarikat farmasi popular AS mencatatkan margin keuntungan 42 peratus pada 2013, iaitu tertinggi bagi mana-mana sektor dalam ekonomi, seperti dilaporkan BBC.
Malah margin keuntungan industri farmaseutikal juga dua kali ganda lebih tinggi daripada sektor minyak dan gas pada 2013, menurut kajian Forbes. Syarikat farmasi AS dilihat mahu terus memastikan mereka mendapat keuntungan melampau ini dengan meminta kerajaan AS memastikan tempoh paten dipanjangkan di bawah TPPA bagi mengelakkan syarikat kecil lain menghasilkan dan menjual ubat mereka dengan murah. Ini kerana sebaik tempoh paten tamat, syarikat tempatan boleh mengambil ‘resipi’ ubat itu daripada pihak berkuasa kesihatan dan menghasilkan ubat generik dengan komposisi kimia dan kualiti sama seperti ubat asal.
Ubat generik dapat dijual dengan murah kerana syarikat tempatan tidak perlu lagi menjalankan penyelidikan yang memakan kos jutaan ringgit seperti dilakukan syarikat asal. Penghasilan ubat generik dipersetujui masyarakat antarabangsa bagi memastikan semua orang terutama yang berpendapatan rendah mempunyai akses kepada ubat yang murah. Jadi lebih cepat versi generik sejenis ubat itu dapat dikeluarkan, lebih ramai orang yang akan mendapat manfaatnya kerana pakar kesihatan di Malaysia mendapati ubat yang dipatenkan boleh mencecah 1,044 peratus lebih mahal berbanding versi generiknya di Malaysia.
Kajian MTEM menunjukkan TPPA akan menaikkan harga ubat-ubatan 60 hingga 80 peratus lebih tinggi berbanding sekarang. Harga ubat yang semakin mahal akan menyebabkan lebih ramai orang ke hospital kerajaan, menyebabkan kesesakan melampau dan melonjakkan kos pembelian ubat oleh kerajaan Malaysia sendiri. Ketidaksenangan terhadap bab IPR dalam TPPA pernah disuarakan bekas Menteri Kesihatan, Datuk Seri Liow Tiong Lai yang menentang pelanjutan tempoh paten dan meminta kerajaan lebih telus dalam memaklumkan kepada rakyat mengenai kesan TPPA.
Menteri Kesihatan, Datuk Seri Dr S Subramaniam pula pada Mac lalu di Parlimen menegaskan Malaysia tidak boleh menyokong sebarang langkah yang akan menghalang akses rakyat kepada ubat generik yang selama ini telah melindungi rakyat dan memastikan harga ubat terkawal. Kemasukan bab IPR yang mengikat secara undang-undang dalam perjanjian perdagangan ini adalah isu yang sangat kontroversi dan pakar ekonomi termasuk penerima Hadiah Nobel, Prof Joseph Stiglitz menentang keras tindakan ini. Dalam satu forum di New York awal tahun ini, Stiglitz berkata negara membangun seperti Malaysia yang terlibat dalam TPPA akan menanggung lebih banyak kerugian di bawah bab IPR jika cadangan yang diusulkan AS diterima.
Katanya, cadangan itu akan memberi kuasa melampau kepada syarikat farmasi gergasi untuk menghalang pengeluaran dan bekalan ubat daripada pesaing mereka, iaitu syarikat ubat generik. Katanya juga:
Peluang Pekerjaan
Adalah lebih baik sekiranya Malaysia keluar dari Trans-Pacific Partnership Agreement (TPPA) sebelum terikat dalam perjanjian yang bakal mengancam generasi masa hadapan.
Justeru, Persatuan Kebangsaan Pelajar Islam Malaysia (PKPIM) dalam satu kenyataan menggesa kerajaan menilai kembali penglibatan negara dalam TPPA. “Ini adalah untuk melindungi kepentingan graduan dan anak muda. Ianya juga dapat mengelakkan berlakunya gejala sosial yang meruncing kerana pengangguran anak muda,” tambah kenyataan itu, sebagaimana di bawah. PKPIM mengikuti secara minat mengenai penglibatan Malaysia dalam TPPA.
Penglibatan negara sejak tahun 2010 bakal melalui siri rundingan yang ke-18 di Sabah dan dijangka akan ditandatangani seawal bulan Oktober ini. Kami melahirkan kebimbangan kerana perjanjian yang penting ini tidak dibincangkan isi kandungannya kepada masyarakat awam. Kami tidak bersetuju dengan pendekatan ‘kerajaan sentiasa betul’ dan memaksakan kepada rakyat Malaysia satu perjanjian yang sangat diragui. Ini kerana kami sudah menyelidik pelbagai bantahan baik dari dalam atau luar dan ternyata TPPA ini lebih banyak mendatangkan keburukan baik dari sudut ekonomi, politik dan sosial. PKPIM mahu kerajaan memberi perhatian berkenaan klausa dalam perjanjian di mana rakyat negara asing yang juga terlibat dalam TPPA boleh bekerja di Malaysia tanpa sekatan. Malah syarikat antarabangsa juga boleh mengambil pekerja asing tanpa perlu memenuhi kuota pekerja tempatan seperti yang dikenakan kepada mereka sebelum ini.
Perjanjian ini bakal memburukkan lagi situasi pengangguran di Malaysia di kalangan graduan universiti. Ini kerana sukar bagi mereka bersaing dengan pekerja asing yang sanggup dibayar gaji yang lebih murah. Malah pekerja asing yang lebih mahir dan berpengalaman dari negara maju dalam TPPA juga bakal merampas peluang pekerjaan daripada pekerja mahir tempatan. Kami juga tidak bersetuju dengan pandangan bahawa orang Malaysia juga boleh bekerja di negara lain kerana hakikatnya majoriti graduan mahu bekerja di dalam negara dan mahu berkhidmat demi kemajuan negara tercinta ini. Oleh itu, PKPIM menggesa kerajaan menilai kembali penglibatan negara dalam TPPA. Ini adalah untuk melindungi kepentingan graduan dan anak muda. Ianya juga dapat mengelakkan berlakunya gejala sosial yang meruncing kerana pengangguran anak muda.
Adalah lebih baik sekiranya Malaysia keluar dari TPPA sebelum terikat dalam perjanjian yang bakal mengancam generasi masa hadapan. Siapa patut dapat kontrak kerajaan? Adakah tender untuk membekalkan barang dan perkhidmatan kepada kerajaan serta kontrak untuk membina kemudahan awam di negara ini perlu dibuka sepenuhnya kepada syarikat luar negara? Ini antara perdebatan utama mengenai bab Perolehan Kerajaan di bawah Perjanjian Perkongsian Trans-Pasifik (TPPA) yang kini dirundingkan Malaysia bersama-sama Amerika Syarikat (AS) dan 10 negara lain. Perolehan kerajaan adalah isu amat sensitif kerana ia sebenarnya satu bentuk perniagaan yang bernilai trilion ringgit, menjadikannya lubuk pendapatan kepada mana-mana syarikat.
Sebahagian besar pendapatan negara membangun secara puratanya adalah daripada perbelanjaan kerajaan pusat yang membeli barangan, membayar pelbagai jenis perkhidmatan dan membiayai bermacam-macam projek daripada membina sekolah dan jalan raya kepada empangan mega dan kompleks industri bernilai berbilion ringgit. Sebab itulah negara maju seperti AS kini memasukkan bab Perolehan Kerajaan dalam perjanjian perdagangan bebas (FTA) yang diusulkan mereka, bagi menetapkan peraturan dalam bidang perolehan kerajaan bagi memudahkan mereka menyelusup masuk ke dalam bidang lumayan itu. Ini jugalah yang sedang berlaku dalam TPPA. Perjanjian bercita-cita tinggi itu mahu menentukan apa jenis syarat yang boleh dan tidak boleh dikenakan kepada pembekal yang berminat mahu membekalkan barangan dan perkhidmatan kepada kerajaan.
Malah banyak prosedur baru perlu diikuti kerajaan di bawah TPPA, contohnya menetapkan jenis prosedur tender yang perlu diikuti dan mewajibkan negara menubuhkan institusi penilaian bebas untuk membolehkan pembekal mencabar keputusan kerajaan dalam penganugerahan kontrak. TPPA mengikut acuan AS juga memberikan definisi meluas terhadap perolehan kerajaan termasuk pelbagai peringkat kerajaan seperti pusat, negeri dan pihak berkuasa tempatan serta pelbagai jenis perniagaan milik kerajaan.
Contohnya, FTA antara AS-Chile menyebut salah satu daripada matlamat bab Perolehan Kerajaan ialah untuk memberikan akses menyeluruh tanpa diskriminasi kepada syarikat luar negara untuk menembusi pasaran perolehan kerajaan dengan membuang halangan terhadap syarikat luar negara untuk membekalkan barang dan perkhidmatan, termasuk perkhidmatan pembinaan kepada kerajaan. Selalunya syarikat antarabangsa hanya akan dipelawa untuk membuat bidaan bagi kontrak kerajaan jika barangan dan perkhidmatan yang diperlukan tidak ada di dalam negara. Mungkin ada yang berpendapat keterbukaan dalam tender kerajaan adalah sesuatu yang baik, kerana kita selalu dengar cerita-cerita tender dan kontrak kerajaan ini diperdebat dalam Parlimen atau dikritik pembangkang serta NGO.
Namun dalam banyak kritikan yang kita dengar termasuk dari pembangkang, tiada siapa pun yang menafikan sistem perolehan kerajaan adalah hak kita sendiri sebagai negara berdaulat untuk tentukan.Hakikatnya, perolehan kerajaan merupakan alat ekonomi, sosial dan politik paling penting dalam sesebuah dasar kerajaan dan perlu dikawal ketat bagi mencapai matlamat negara itu sendiri, sama ada dari sudut ekonomi atau sosial. Sebab itu kebanyakan negara mempunyai garis panduan yang melebihkan penganugerahan projek kepada syarikat tempatan. Selain itu, perolehan kerajaan juga digunakan untuk memperluaskan peluang kepada perniagaan tempatan, seperti penggunaan bank tempatan di dalam perniagaan kerajaan. Malaysia juga menggunakan perolehan kerajaan sebagai alat penting dalam meningkatkan peluang komuniti Bumiputera, terutama dalam kontrak pembinaan seperti tertakluk di bawah Dasar Ekonomi Baharu dan dasar serupa selepasnya bagi menjamin kestabilan sosial dan politik.
Namun di bawah FTA yang diusulkan AS, semua ini akan berubah kerana AS mahu memastikan tiada sebarang kelebihan diberikan kepada syarikat tempatan atau mana-mana kaum di dalam negara ini. Dalam FTA antara negara maju dan membangun seperti TPPA, sudah tentu negara maju boleh mengambil lebih kesempatan daripada akses kepada pasaran perolehan kerajaan ini kerana mereka mempunyai kemampuan lebih tinggi. Adakah syarikat Malaysia boleh menembusi pasaran kerajaan AS pada tahap yang sama syarikat AS boleh menembusi pasaran kerajaan Malaysia, secara logiknya? Jadi peraturan dalam TPPA itu sendiri akan menimbulkan ketidakstabilan antara negara peserta.
Apa yang kami cadangkan ialah tidak perlu dimasukkan sama sekali bab Perolehan Kerajaan ini di dalam TPPA. Namun jika kerajaan tetap mahu ia dimasukkan, ia mesti mengandungi peruntukan atau pengecualian yang membolehkan Malaysia mengekalkan dasar membenarkan layanan lebih kepada syarikat tempatan dan kaum tertentu, mengikut matlamat negara.Nilai ambang (threshold) yang ditetapkan untuk sesuatu projek pula perlu cukup tinggi bagi memastikan projek-projek kecil yang menjadi sumber pendapatan perniagaan kecil dan sederhana di Malaysia tidak dilahap oleh syarikat luar.
Perolehan kerajaan di tahap kerajaan negeri, pihak berkuasa tempatan dan syarikat milik kerajaan (GLC) tidak patut disentuh langsung dalam TPPA dan jumlah kontrak kerajaan yang perlu dibuka oleh Malaysia mestilah kurang daripada negara maju. Disebabkan perolehan kerajaan adalah alat penting untuk pembangunan ekonomi dan negara, adalah amat mustahak bagi negara membangun untuk mengekalkan kuasa autonomi penuh dan memiliki fleksibiliti terhadap dasar berkaitan perolehan kerajaan.
Mengikut kertas kerja Dana Kewangan Antarabangsa (IMF) pada 2006, kehadiran bank gergasi di negara membangun akan menyebabkan penurunan dalam pinjaman kepada sektor swasta kerana bank besar lebih gemarkan syarikat multinasional dan firma besar daripada memberikan pinjaman kepada perusahaan kecil dan sederhana. Jadi akhirnya, kehadiran bank asing mempunyai akan memburukkan lagi ketidaksamaan dalam kebajikan rakyat.
Bagi Majlis Tindakan Ekonomi Melayu (MTEM), bab Pelaburan ini tidak perlu ada sama sekali dalam TPPA. Jika ada pun, definisi ‘pelaburan’ itu perlu diperjelaskan, dan perlu terhad kepada sesetengah projek sahaja. Selain itu, TPPA juga tidak patut menentukan peraturan dalam aliran modal di mana-mana negara, dan kita juga perlu dibenarkan menentukan sendiri cara kerajaan melayan pelabur luar dan syarikat domestik. Peruntukan untuk layanan adil dan sama rata juga tidak perlu ada dalam TPPA.
Perlu diakui pemain industri dalam negara memerlukan perlindungan kerajaan daripada diratah hidup-hidup oleh firma gergasi antarabangsa yang hanya menunggu masa untuk menerkam kita! Duit atau daulat: Mana pilihan kita? Minggu lalu, kita telah bercakap mengenai bab Pelaburan di bawah Perjanjian Perkongsian Trans-Pasifik (TPP), termasuk bagaimana Malaysia boleh disaman oleh syarikat luar di tribunal antarabangsa jika kerajaan kita bertegas mahu menyertainya. ‘Keistimewaan’ diberikan TPP kepada pelabur untuk memfailkan saman terhadap negara di mana mereka beroperasi diletakkan di bawah peruntukan ISDS.
Tidak hairanlah jika syarikat multinasional kini berusaha ingin memastikan ISDS dimasukkan dalam teks akhir TPP yang akan ditandatangani negara peserta termasuk Malaysia. ISDS membenarkan pelabur luar mencabar mana-mana tindakan kerajaan walaupun ia adalah undang- undang, peraturan atau keputusan mahkamah yang dibuat demi kepentingan awam jika apa yang diputuskan kerajaan itu telah atau akan menjejaskan pelaburan atau keuntungan syarikat. Perbicaraan kes di bawah ISDS pula akan dibuat di tribunal antarabangsa, di mana undang-undang dan sistem kehakiman Malaysia tidak dapat diguna pakai. Mungkin contoh paling sesuai dan mudah difahami mengenai ISDS dalam konteks Malaysia ialah kes di antara kerajaan Afrika Selatan dan sekumpulan syarikat Eropah.
Sama seperti Dasar Ekonomi Baru di Malaysia, Afrika Selatan juga mempunyai dasar afirmatif digelar Pemerkasaan Ekonomi Rakyat Kulit Hitam (Black Economic Empowerment, BEE), susulan penamatan dasar aparteid di negara itu pada awal 1990-an. Program BEE ini menjadi fokus paling penting dalam mana-mana dasar untuk menyeimbangkan ketidaksamaan antara kaum dalam ekonomi negara itu, sama seperti dasar Bumiputera di Malaysia.
Pada 2004, kerajaan negara itu menguatkuasakan Akta Pembangunan Sumber Petroleum dan Mineral yang memerlukan semua syarikat perlombongan mendapatkan semula lesen mereka. Untuk mendapatkan lesen baharu di bawah akta ini, kerajaan negara itu menetapkan supaya lebih banyak pegangan saham dalam syarikat perlombongan dipindahkan kepada pelabur kulit hitam serta perlu ada usaha daripada syarikat luar untuk meningkatkan peratusan rakyat kulit hitam Afrika Selatan dalam jawatan pengurusan.
Namun, kerajaan Afrika Selatan terheret dalam kes ISDS di mahkamah antarabangsa apabila sekumpulan syarikat Eropah yang terlibat dalam industri perlombongan di negara itu memfailkan tuntutan kepada Pusat Antarabangsa untuk Penyelesaian bagi Pertelingkahan Pelaburan pada 2007. Kumpulan syarikat itu menuduh Afrika Selatan mencabuli hak perlindungan terhadap pelabur asing seperti terkandung dalam perjanjian antara negara itu dengan Itali, Belgium dan Luxembourg.
Menurut mereka, syarat untuk mendapatkan lesen baharu yang dikenakan Afrika Selatan melanggar kewajipan Afrika Selatan untuk memberikan layanan adil dan sama rata kepada semua pelabur luar seperti ditetapkan dalam perjanjian perdagangan itu. Kes itu selesai pada 2010 dengan Afrika Selatan terpaksa memberi kelonggaran yang besar kepada pelabur untuk tidak mengikut sepenuhnya syarat ditetapkan di bawah program BEE. Mengambil teladan dari kes ini, kerajaan Afrika Selatan mula menilai kembali perjanjian-perjanjian lain yang didapati tidak menguntungkan rakyat dan negara mereka dan bertindak untuk lebih berhati-hati di masa hadapan.
Mengikut amalan biasa, pelabur perlu membawa kes mereka ke pelbagai peringkat mahkamah domestik terlebih dahulu dan jika gagal, barulah mereka boleh membawanya ke tribunal antarabangsa; tetapi di bawah TPPA, kes boleh dibawa terus ke tribunal antarabangsa. Bukan itu sahaja, sistem yang ingin digunakan di bawah ISDS juga berat sebelah apabila tribunal antarabangsa hanya membenarkan pelabur membawa kes itu ke mahkamah manakala kerajaan sesebuah negara tidak boleh membawa tuntutan ISDS ke tribunal itu jika ada pelabur melanggar peraturan kerajaan.
Selain itu, sistem ISDS yang membolehkan pelabur luar dianugerahkan pampasan bernilai berbilion ringgit oleh tribunal antarabangsa akan menimbulkan ‘kegerunan’ di pihak kerajaan yang memikirkan mereka mungkin terpaksa membayar wang yang banyak kepada syarikat luar. Pengkritik sistem ini berpendapat, ISDS akan menyebabkan ada kerajaan sanggup mengetepikan dasar untuk kepentingan awam dan tidak mahu mengubah dasar sedia ada semata-mata kerana takut disaman oleh pelabur luar. Lebih membimbangkan, kemenangan dan ganjaran diputuskan tribunal antarabangsa ini tidak boleh disemak semula (selain jika terdapat kesilapan dalam penghakiman atau ketidakadilan yang serius dari segi prosedur) sama ada oleh tribunal itu sendiri atau oleh mahkamah di mana-mana negara.
Dasar kerajaan Malaysia untuk meningkatkan daya ekonomi rakyatnya berdasarkan realiti kepelbagaian kaum di negara ini bertujuan untuk membina suasana yang harmonis agar syarikat antarabangsa dapat membuat pelaburan di negara ini dengan aman. Malaysia tidak perlu mengikut telunjuk negara luar. Di dalam proses perundingan TPP, pihak kerajaan perlu tegas dalam mempertahankan dasar-dasar yang unik kepada Malaysia. Kumpulan perunding bagi pihak Malaysia perlu memastikan mekanisma ISDS tidak dimasukkan di dalam Bab Pelaburan kerana ia akan menyebabkan kerajaan terdedah kepada tindakan mahkamah oleh pelabur luar dari negara TPP, terutama AS, yang akan menghalang kerajaan dari melaksanakan dasar bagi kepentingan awam yang dirasakan akan menyusahkan mereka.
Kepentingan rakyat perlu diutamakan, terutama sekali di dalam perlaksanaan dasar afirmatif untuk mengimbangi keadaan sosio-ekonomi kaum- kaum di Malaysia. Oleh itu, kerajaan perlu memilih mana yang lebih penting: Kemasukan pelaburan yang banyak melalui firma asing atau kedaulatan serta hak negara untuk menentukan sendiri dasar yang terbaik bagi rakyat Malaysia.
Hak Cipta
Pihak Amerika sedang mencadangkan bahawa hak intelek seperti penulisan buku dilanjutkan tempoh hak ciptanya dari 50 tahun ke 140 tahun!
Ini bermaksud sesebuah buku yang ditulis oleh penulis asal tidak boleh dicetak semula/difotostat semula tanpa kebenaran pemegang hakcipta asal tersebut dengan membayar royalti untuk karya tersebut. Jika pemegang hakcipta (penulis) merupakan seorang individu, tempoh hakcipta akan berlangsung untuk tempoh hayatnya tambah 70 tahun selepas kematian individu tersebut. Ini bermaksud hasil tulisan tersebut hanya dapat digunakan oleh pelajar (tanpa apajua royalty) selepas 140 tahun! (iaitu 70 tahun tempoh hayat seseorang + 70 tahun lanjutan hakcipta).
Kini Perbadanan Harta Intelek Malaysia hanya memperuntukkan 50 tahun tempoh hakcipta sah selepas kematian pengarang /pencipta asal sesebuah karya. Jika TPPA ditandatangani, maka Malaysia juga akan dipaksa untuk mengubah tempoh hakciptanya ke 70 tahun selepas kematian pengarang . Jika hakcipta dipunyai oleh sesebuah badan swasta (bukan individu) tempoh hakciptanya ialah 95 tahun selepas penerbitan yang pertama !
Jika perjanjian TPPA ini ditandatangani oleh Malaysia maka akses maklumat akan terbantut kerana pemerolehan buku-buku teks rujukan pelajar sekolah dan university tidak boleh diperolehi dari sumber ketiga . Ianya akan dihalang daripada dicetak semula atau difotostat dengan kos yang murah . Para pelajar sekolah dan mahasiswa terpaksa membeli buku sedemikian dengan harga tinggi beratusan ringgit daripada penerbit asal. Tuntutan sedemikian oleh TPPA hanya memberikan hak ekslusif kepada pemilik hakcipta untuk mengaut keuntungan daripada karya-karya kreatif .
Biasanya hak ini disalahgunakan dimana ia menyekat penyebaran informasi ,budaya dan pengetahuan umum yang penting daripada rakyat . Lanjutan tempoh hakcipta melebihi hayat pencipta karya tidak sebenarnya menjaga kepentingan pencipta tersebut ataupun mengalakan beliau menghasilkan lebih banyak karya. Ia hanya untuk menguntungkan syarikat-syarikat penerbit yang mengeluarkan hasil karya tersebut secara berterusan walaupun penulis tersebut tidak ada lagi dimuka bumi ini .
Rujukan perpustakaan juga bakal terjejas. Perlanjutan tempoh hakcipta ini juga akan memberi kesan kepada program pendigitalan di perpustakaan, yang boleh menyebabkan banyak hasil kerja yang telah di digitalkan untuk akses orang awam dibuang dari simpanan data, menghadkan penggunaan semula atau penggunaan kerja yang sepatutnya bebas hakcipta Meningkatkan harga barangan perpustakaan; sekaligus kepada pengurangan pembelian buku-buku oleh perpustakaan. Bukan sahaja perpustakaan yang akan menerima kesannya, malah yang turut terjejas sama adalah orang awam serta para pelajar, misalnya mereka yang mahu membuat salinan fotokopi untuk buku teks.
Pada tahun 2012 , pertubuhan The International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA) , sebuahbadan antarabangsa yang mewakili kepentingan perpustakaan dan informasi dari seluruh dunia juga membidas perjanjian TPPA ini . IFLA berpendapat bahawa walaupun hak pencipta karya asal harus di jaga tetapi ianya perlu diimbangi oleh kebolehan rakyat jelata untuk mengakses maklumat tersebut tanpa apajua sekatan IFLA amat risau tentang implikasi TPPA keatas hak asasi ini , dengan lanjutan tempoh hakcipta . Dengan jelas ianya tidak mengimbangi keperluan akses maklumat untuk rakyat jelata.
Perjanjian Rahsia !
Oleh kerana segala dokumen perbincangan rundingan TPPA/FTA ini diantara Malaysia dan Amerika diadakan dalam bilik tertutup dan dikawal oleh persefahaman rahsia , maka rakyat Malaysia langsung tidak mengetahui samada bab Hak Cipta Intelek ini telah dipersetujui oleh Kerajaan Malaysia dalam perjanjian ini . Kami hanya menerima makluman melalui beberapa teks yang dibocorkan daripada rundingan ini, dimana ianya jelas menyatakan hasrat Amerika Syarikat menuntut lanjutan tempoh hak cipta.
Dengan menandatangani perjanjian ini, maka syarikat-syarikat penerbit akan diberikan lebih kuasa untuk menyaman sesiapa yang fotostat, muatnaik dalam internet atau membuat salinan dalam apajua cara sekali pun suatu buku atau hasil karya tanpa kebenaran penerbit hak cipta terpelihara tersebut . Perjanjian ini juga boleh diperluaskan untuk menghalang kemasukan buku dari negara ketiga . Iaitu suatu buku yang ditulis dan diterbitkan di Amerika tidak juga boleh diimport jika ianya dicetak semula di Vietnam contohnya. Justeru itu kami para mahasiswa, pelajar dan anak muda membantah apajua lanjutan tempoh hak cipta intelek sepertimana yang dituntut oleh Amerika dalam perjanjian TPPA ini. Kerajaan harus menyatakan dengan telus apakah perkara yang dibincangkan dalam TPPA ini dan memaklumkan kepada rakyat Malaysia isu –isu yang telah dipersetujuinya sehingga kini.
Kami menuntut semua anak muda dan pelajar untuk bangkit membantah rundingan ini yang akan menjejaskan masa depan para pelajar di negara ini. Siapa mahu bayar ubat mahal? Tiada siapa dapat nafikan kos sara hidup di Malaysia sejak kebelakangan ini melonjak tinggi disebabkan pelbagai faktor. Apa yang membimbangkan, kos ini mungkin terus meningkat jika kerajaan menandatangani Perjanjian Perkongsian Trans-Pasifik (TPPA) yang dikhabarkan akan dimuktamadkan tahun ini. Ini disebabkan bab Hak Harta Intelek (IPR) yang dimasukkan dalam TPPA oleh Amerika Syarikat (AS), arkitek utama perjanjian itu. Begitu serius impak bab IPR ini sehingga Perdana Menteri, Datuk Seri Najib Tun Razak sendiri pernah menyebutnya semasa Sidang Kemuncak Kerjasama Ekonomi Asia Pasifik di Bali, Indonesia pada Oktober 2013 seperti dilaporkan media:
“Apabila (rundingan TPPA) mula memasuki bab hak harta intelek, penyelesaian pelabur-negara, syarikat milik kerajaan, alam sekitar dan buruh, secara asasnya ada kesan kepada hak negara berdaulat untuk membuat peraturan dan dasar,”Beliau juga turut mengakui TPPA bukanlah perjanjian normal seperti ditandatangani Malaysia sebelum ini.
Ubat-ubatan Yang Mahal
Antara kesan terbesar IPR adalah pada harga ubat-ubatan. Pada masa ini, setiap ubat dikeluarkan syarikat farmasi mempunyai tempoh hak cipta atau paten selama 20 tahun. Hak cipta ini memberikan kuasa eksklusif atau monopoli kepada syarikat farmasi untuk mengeluarkan dan mengimport ubat sekali gus memastikan keuntungan disalurkan kepada mereka. Ya kita faham syarikat farmasi melaburkan wang yang banyak untuk menghasilkan setiap jenis ubat. Tetapi adakah syarikat farmasi benar-benar ingin mendapatkan pulangan munasabah daripada pelaburan mereka atau hanya mahukan keuntungan melampau apabila sebuah syarikat farmasi popular AS mencatatkan margin keuntungan 42 peratus pada 2013, iaitu tertinggi bagi mana-mana sektor dalam ekonomi, seperti dilaporkan BBC.
Malah margin keuntungan industri farmaseutikal juga dua kali ganda lebih tinggi daripada sektor minyak dan gas pada 2013, menurut kajian Forbes. Syarikat farmasi AS dilihat mahu terus memastikan mereka mendapat keuntungan melampau ini dengan meminta kerajaan AS memastikan tempoh paten dipanjangkan di bawah TPPA bagi mengelakkan syarikat kecil lain menghasilkan dan menjual ubat mereka dengan murah. Ini kerana sebaik tempoh paten tamat, syarikat tempatan boleh mengambil ‘resipi’ ubat itu daripada pihak berkuasa kesihatan dan menghasilkan ubat generik dengan komposisi kimia dan kualiti sama seperti ubat asal.
Ubat generik dapat dijual dengan murah kerana syarikat tempatan tidak perlu lagi menjalankan penyelidikan yang memakan kos jutaan ringgit seperti dilakukan syarikat asal. Penghasilan ubat generik dipersetujui masyarakat antarabangsa bagi memastikan semua orang terutama yang berpendapatan rendah mempunyai akses kepada ubat yang murah. Jadi lebih cepat versi generik sejenis ubat itu dapat dikeluarkan, lebih ramai orang yang akan mendapat manfaatnya kerana pakar kesihatan di Malaysia mendapati ubat yang dipatenkan boleh mencecah 1,044 peratus lebih mahal berbanding versi generiknya di Malaysia.
Kajian MTEM menunjukkan TPPA akan menaikkan harga ubat-ubatan 60 hingga 80 peratus lebih tinggi berbanding sekarang. Harga ubat yang semakin mahal akan menyebabkan lebih ramai orang ke hospital kerajaan, menyebabkan kesesakan melampau dan melonjakkan kos pembelian ubat oleh kerajaan Malaysia sendiri. Ketidaksenangan terhadap bab IPR dalam TPPA pernah disuarakan bekas Menteri Kesihatan, Datuk Seri Liow Tiong Lai yang menentang pelanjutan tempoh paten dan meminta kerajaan lebih telus dalam memaklumkan kepada rakyat mengenai kesan TPPA.
Menteri Kesihatan, Datuk Seri Dr S Subramaniam pula pada Mac lalu di Parlimen menegaskan Malaysia tidak boleh menyokong sebarang langkah yang akan menghalang akses rakyat kepada ubat generik yang selama ini telah melindungi rakyat dan memastikan harga ubat terkawal. Kemasukan bab IPR yang mengikat secara undang-undang dalam perjanjian perdagangan ini adalah isu yang sangat kontroversi dan pakar ekonomi termasuk penerima Hadiah Nobel, Prof Joseph Stiglitz menentang keras tindakan ini. Dalam satu forum di New York awal tahun ini, Stiglitz berkata negara membangun seperti Malaysia yang terlibat dalam TPPA akan menanggung lebih banyak kerugian di bawah bab IPR jika cadangan yang diusulkan AS diterima.
Katanya, cadangan itu akan memberi kuasa melampau kepada syarikat farmasi gergasi untuk menghalang pengeluaran dan bekalan ubat daripada pesaing mereka, iaitu syarikat ubat generik. Katanya juga:
“Kami (AS) negara kaya tetapi banyak negara TPPA lain tidak begitu kaya dan jika (perjanjian) ini diteruskan, orang akan mati dan bajet (kesihatan) akan melonjak. Jadi masalah ini lebih besar kepada mereka (negara membangun dalam TPPA) berbanding AS,”Namun AS, negara asal banyak syarikat farmasi gergasi, tidak kisah sama ada rakyat kita mampu membeli ubat atau tidak. Berdasarkan draf rundingan bab IPR dalam TPPA yang dibocorkan sebelum ini, AS mencadangkan tempoh hak cipta itu dipanjangkan selain ingin memperkenalkan 12 langkah yang akan menaikkan harga ubat di pasaran. Objektif mereka hanya satu iaitu memberi keuntungan berlipat kali ganda kepada syarikat farmasi AS yang sudah pun merekodkan untung berbilion ringgit. Ini meletakkan nyawa jutaan rakyat Malaysia terutama yang berpendapatan rendah dalam bahaya. Adakah ini perjanjian yang kerajaan ingin tandatangani, yang memberi risiko kepada rakyat Malaysia?
Peluang Pekerjaan
Adalah lebih baik sekiranya Malaysia keluar dari Trans-Pacific Partnership Agreement (TPPA) sebelum terikat dalam perjanjian yang bakal mengancam generasi masa hadapan.
Justeru, Persatuan Kebangsaan Pelajar Islam Malaysia (PKPIM) dalam satu kenyataan menggesa kerajaan menilai kembali penglibatan negara dalam TPPA. “Ini adalah untuk melindungi kepentingan graduan dan anak muda. Ianya juga dapat mengelakkan berlakunya gejala sosial yang meruncing kerana pengangguran anak muda,” tambah kenyataan itu, sebagaimana di bawah. PKPIM mengikuti secara minat mengenai penglibatan Malaysia dalam TPPA.
Penglibatan negara sejak tahun 2010 bakal melalui siri rundingan yang ke-18 di Sabah dan dijangka akan ditandatangani seawal bulan Oktober ini. Kami melahirkan kebimbangan kerana perjanjian yang penting ini tidak dibincangkan isi kandungannya kepada masyarakat awam. Kami tidak bersetuju dengan pendekatan ‘kerajaan sentiasa betul’ dan memaksakan kepada rakyat Malaysia satu perjanjian yang sangat diragui. Ini kerana kami sudah menyelidik pelbagai bantahan baik dari dalam atau luar dan ternyata TPPA ini lebih banyak mendatangkan keburukan baik dari sudut ekonomi, politik dan sosial. PKPIM mahu kerajaan memberi perhatian berkenaan klausa dalam perjanjian di mana rakyat negara asing yang juga terlibat dalam TPPA boleh bekerja di Malaysia tanpa sekatan. Malah syarikat antarabangsa juga boleh mengambil pekerja asing tanpa perlu memenuhi kuota pekerja tempatan seperti yang dikenakan kepada mereka sebelum ini.
Perjanjian ini bakal memburukkan lagi situasi pengangguran di Malaysia di kalangan graduan universiti. Ini kerana sukar bagi mereka bersaing dengan pekerja asing yang sanggup dibayar gaji yang lebih murah. Malah pekerja asing yang lebih mahir dan berpengalaman dari negara maju dalam TPPA juga bakal merampas peluang pekerjaan daripada pekerja mahir tempatan. Kami juga tidak bersetuju dengan pandangan bahawa orang Malaysia juga boleh bekerja di negara lain kerana hakikatnya majoriti graduan mahu bekerja di dalam negara dan mahu berkhidmat demi kemajuan negara tercinta ini. Oleh itu, PKPIM menggesa kerajaan menilai kembali penglibatan negara dalam TPPA. Ini adalah untuk melindungi kepentingan graduan dan anak muda. Ianya juga dapat mengelakkan berlakunya gejala sosial yang meruncing kerana pengangguran anak muda.
Adalah lebih baik sekiranya Malaysia keluar dari TPPA sebelum terikat dalam perjanjian yang bakal mengancam generasi masa hadapan. Siapa patut dapat kontrak kerajaan? Adakah tender untuk membekalkan barang dan perkhidmatan kepada kerajaan serta kontrak untuk membina kemudahan awam di negara ini perlu dibuka sepenuhnya kepada syarikat luar negara? Ini antara perdebatan utama mengenai bab Perolehan Kerajaan di bawah Perjanjian Perkongsian Trans-Pasifik (TPPA) yang kini dirundingkan Malaysia bersama-sama Amerika Syarikat (AS) dan 10 negara lain. Perolehan kerajaan adalah isu amat sensitif kerana ia sebenarnya satu bentuk perniagaan yang bernilai trilion ringgit, menjadikannya lubuk pendapatan kepada mana-mana syarikat.
Sebahagian besar pendapatan negara membangun secara puratanya adalah daripada perbelanjaan kerajaan pusat yang membeli barangan, membayar pelbagai jenis perkhidmatan dan membiayai bermacam-macam projek daripada membina sekolah dan jalan raya kepada empangan mega dan kompleks industri bernilai berbilion ringgit. Sebab itulah negara maju seperti AS kini memasukkan bab Perolehan Kerajaan dalam perjanjian perdagangan bebas (FTA) yang diusulkan mereka, bagi menetapkan peraturan dalam bidang perolehan kerajaan bagi memudahkan mereka menyelusup masuk ke dalam bidang lumayan itu. Ini jugalah yang sedang berlaku dalam TPPA. Perjanjian bercita-cita tinggi itu mahu menentukan apa jenis syarat yang boleh dan tidak boleh dikenakan kepada pembekal yang berminat mahu membekalkan barangan dan perkhidmatan kepada kerajaan.
Malah banyak prosedur baru perlu diikuti kerajaan di bawah TPPA, contohnya menetapkan jenis prosedur tender yang perlu diikuti dan mewajibkan negara menubuhkan institusi penilaian bebas untuk membolehkan pembekal mencabar keputusan kerajaan dalam penganugerahan kontrak. TPPA mengikut acuan AS juga memberikan definisi meluas terhadap perolehan kerajaan termasuk pelbagai peringkat kerajaan seperti pusat, negeri dan pihak berkuasa tempatan serta pelbagai jenis perniagaan milik kerajaan.
Contohnya, FTA antara AS-Chile menyebut salah satu daripada matlamat bab Perolehan Kerajaan ialah untuk memberikan akses menyeluruh tanpa diskriminasi kepada syarikat luar negara untuk menembusi pasaran perolehan kerajaan dengan membuang halangan terhadap syarikat luar negara untuk membekalkan barang dan perkhidmatan, termasuk perkhidmatan pembinaan kepada kerajaan. Selalunya syarikat antarabangsa hanya akan dipelawa untuk membuat bidaan bagi kontrak kerajaan jika barangan dan perkhidmatan yang diperlukan tidak ada di dalam negara. Mungkin ada yang berpendapat keterbukaan dalam tender kerajaan adalah sesuatu yang baik, kerana kita selalu dengar cerita-cerita tender dan kontrak kerajaan ini diperdebat dalam Parlimen atau dikritik pembangkang serta NGO.
Namun dalam banyak kritikan yang kita dengar termasuk dari pembangkang, tiada siapa pun yang menafikan sistem perolehan kerajaan adalah hak kita sendiri sebagai negara berdaulat untuk tentukan.Hakikatnya, perolehan kerajaan merupakan alat ekonomi, sosial dan politik paling penting dalam sesebuah dasar kerajaan dan perlu dikawal ketat bagi mencapai matlamat negara itu sendiri, sama ada dari sudut ekonomi atau sosial. Sebab itu kebanyakan negara mempunyai garis panduan yang melebihkan penganugerahan projek kepada syarikat tempatan. Selain itu, perolehan kerajaan juga digunakan untuk memperluaskan peluang kepada perniagaan tempatan, seperti penggunaan bank tempatan di dalam perniagaan kerajaan. Malaysia juga menggunakan perolehan kerajaan sebagai alat penting dalam meningkatkan peluang komuniti Bumiputera, terutama dalam kontrak pembinaan seperti tertakluk di bawah Dasar Ekonomi Baharu dan dasar serupa selepasnya bagi menjamin kestabilan sosial dan politik.
Namun di bawah FTA yang diusulkan AS, semua ini akan berubah kerana AS mahu memastikan tiada sebarang kelebihan diberikan kepada syarikat tempatan atau mana-mana kaum di dalam negara ini. Dalam FTA antara negara maju dan membangun seperti TPPA, sudah tentu negara maju boleh mengambil lebih kesempatan daripada akses kepada pasaran perolehan kerajaan ini kerana mereka mempunyai kemampuan lebih tinggi. Adakah syarikat Malaysia boleh menembusi pasaran kerajaan AS pada tahap yang sama syarikat AS boleh menembusi pasaran kerajaan Malaysia, secara logiknya? Jadi peraturan dalam TPPA itu sendiri akan menimbulkan ketidakstabilan antara negara peserta.
Apa yang kami cadangkan ialah tidak perlu dimasukkan sama sekali bab Perolehan Kerajaan ini di dalam TPPA. Namun jika kerajaan tetap mahu ia dimasukkan, ia mesti mengandungi peruntukan atau pengecualian yang membolehkan Malaysia mengekalkan dasar membenarkan layanan lebih kepada syarikat tempatan dan kaum tertentu, mengikut matlamat negara.Nilai ambang (threshold) yang ditetapkan untuk sesuatu projek pula perlu cukup tinggi bagi memastikan projek-projek kecil yang menjadi sumber pendapatan perniagaan kecil dan sederhana di Malaysia tidak dilahap oleh syarikat luar.
Perolehan kerajaan di tahap kerajaan negeri, pihak berkuasa tempatan dan syarikat milik kerajaan (GLC) tidak patut disentuh langsung dalam TPPA dan jumlah kontrak kerajaan yang perlu dibuka oleh Malaysia mestilah kurang daripada negara maju. Disebabkan perolehan kerajaan adalah alat penting untuk pembangunan ekonomi dan negara, adalah amat mustahak bagi negara membangun untuk mengekalkan kuasa autonomi penuh dan memiliki fleksibiliti terhadap dasar berkaitan perolehan kerajaan.